ՊՕՂՈՍ ՇԱՀՄԵԼԻՔԵԱՆ
Հայոց մարտիկներ, հայոց մարտիկներ,
Մեր այսօրուան անվեհեր ջան ֆէտայիներ,
Հայոց մարտիկներ…
Վիգէն Յովսէփեան
Տարիներ շարունակ գովաբանուած են մեր աննման հին ու նոր ֆէտայիները, «Հայոց Մարտիկներ»ը, որոնց արիւնով կերտուած է մեր առաջին անկախութիւնն ու ապա Արցախի ազատագրումը: Յարգա՜նք իրենց անմար յիշատակին:
Մեր աննման ֆէտայիներու կողքին, արդար է նաեւ յիշել ու գովաբանել մեր մշակոյթի մարտիկները, որոնց տքնաջան աշխատանքով կը գոյատեւէ հայը հայ պահող մեր մշակոյթը՝ հայ մշակոյթը, շնորհիւ Համազգայինի Մշակութային Միութեան: Տարի մըն ալ անցաւ Համազգայինի կերտումի թուականէն: Տարի մըն ալ երիտասարդացաւ Համազգայինը:
(Համազգայինի Շրջանային Վարչութիւն)
«Անցեալ տարուան յաջող ելոյթներէն խանդավառուած՝ անգամ մը եւս կը ներկայանայ ամերիկահայութեան»։
(Համազգայինի Կեդրոնական Վարչութիւն)
Համազգայինի Շրջանային վարչութեան նպատակը յստակ է՝ Սփիւռք-հայրենիք համագործակցութիւն. նաեւ՝ երիտասարդութեան մօտ արթնցնել հայ արուեստի, ի մասնաւորի՝ հայ թատրոնի սէրը: 1800 հայ աշակերտներ ներկայ գտնուեցան Ռուբէն Մարուխեանի «Ամենալաւ Տունը» մանկական ներկայացման: Այս մէկը, ինքնին յաջողութեան դափնեպսակ մըն է: Հայ աշակերտներ, փոխանակ իրենց թանկագին ժամերը անցընելու հեռատեսիլներու դի-մաց կամ հեռաձայններու վրայ «խաղեր խաղալու», ըմբոշխնեցին թատերական գործ մը. վստահաբար, շատերուն մէջ արթնցաւ սէր՝ հանդէպ հայ մշակոյթին, հանդէպ հայ թատրոնին:
Երկրորդ տարին ըլլալով, Լոս Անճելըս հրաւիրուած է մայր հայրենիքի Համազգայինի «Սօս Սարգսեան» պետական թատրոնի թատերախումբը, ներկայացնելու համար 6 օրուան թատերական փառատօն մը (Փետրուար 3էն 8, 2015):
Արդար գովասանական խօսքեր լեցուցին ու տակաւին պիտի լեցնեն հայ մամուլի էջերը: Չեմ ուզեր կրկնութիւններով մրոտել էջեր. փոխարէնը՝ թոյլ տուէք, որ խօսիմ տարբեր «Հայոց մարտիկներ»ու մասին: Հայ մշակոյթի մարտիկներ, Համազգայինի ժրաջան աշխատողներ, որոնց ջանքերով, Լոս անճելըսահայութիւնը դարձեալ առիթն ունեցաւ վայելելու թատերական կտորներ՝ արհեստավարժ դերակատարներու ու բեմադրիչներու կատարողութեամբ:
Քուլիսային աշխատանքներու մասնակցողները մի՛շտ գործած են «մութին մէջ»: Հանդիսատեսը կը հմայուի դերակատարներու խաղարկութեամբ, կը գնահատէ բեմադրիչի դժուարին աշխատանքը: Թատրերգութեան աւարտին, ներկաները յոտնկայս կը ծափահարեն, «պռաւօ»ներու տարափ մը կը տեղայ: Դերասանները կը ստանան ծաղկեփունջեր, իսկ մենք կը մեկնինք մեր տուները, սակայն, քանի՞ հոգի կը մտածէ մութին մէջ աշխատող «խոնարհ հերոսներու»ն մասին, որոնց ճիգով կ՛իրականանան նման հսկայական ծրագիրներ: Պարտք կը զգամ թուելու գիշեր ու ցերեկ անխոնջ աշխատող մշակոյթի մարտիկները, Համազգայինի Շրջանային վարչութիւնն ու այս փառատօնին համար յատուկ պատրաստուած յանձնախումբի անդամներէն քանի մը հատը միայն՝ որպէս նմոյշ: Սոյն յանձնախումբի անդամները, բոլո՛րն ալ անխտիր կ՛աշխատին, առանց «փող ու թմբուկ» հնչեցնելու: Թող ներեն, իրենց զոհաբերութիւնը հրապարակաւ յայտարարելս: Նպատակս իրենց համեստութիւնը վիրաւորել չէ. պարզապէս, ճիտիս պարտքը կը համարեմ քանի մը տողով անդրադառնալ իրենց զոհաբերող ոգիին: Այդ ծանր աշխատանքով, անոնք իրաւունք ունին հպարտանալու, որ կրցան իրագործել չափէն աւելի դժուար մշակութային ձեռնարկ մը:
Արդա՛ր հպարտութիւն։
Ամիսներ առաջ, արդէն կազմուած էր յատուկ յանձնախումբ… երկար ժողովներ, ծրագիրներ, առաջարկներ, դեր ու դէմ կարծիքներ:
Ճամբորդութեան երթուդարձի հսկայական ծախսը յանձն առած է Համազգայինի Կեդրոնական վարչութիւնը՝ նիւթական մեծ բեռ մը վար առնելով Լոս Անճելըսի Շրջանային վարչութեան ուսերէն:
Ծախսալից փառատօն մըն է, եւ Համազգայինի Շրջանային վարչութիւնը ստիպուած՝ կը դիմէ նուիրատուներու նիւթական օժանդակութեան: Շուշիկ Արսլանեան՝ գլխաւոր կազմակերպիչներէն մին, անդադար կը դիմէ ազգայիններու նիւթական օժանդակութեանց ու կ՛ապահովէ կոկիկ գումար մը, որ մեծապէս կը նպաստէ Համազգայինի նիւթական բեռը թեթեւցնելու դժուարին գործին:
Դիւրին չէ 17 արուեստագէտներու սնունդ ապահովել: Կը դիմեն Լոս Անճելըս գտնուող կարգ մը հայ ճաշարանատէրերու, որոնք սիրայօժար յանձն կ՛առնեն արուեստագէտները սնուցանելու անհրաժեշտ հարցը: Կը ստանան դրական պատասխան բոլորէն, անխտի՛ր: Լոս Անճելըսի պանդոկները բաւական սուղ են, բաւական ծախսալից: Յանձնախումբի անդամներէն Լեւոն եւ Լենա Գարակէօզեանները կը տրամադրեն իրենց բնակարանը, որպէս իջեւան՝ հսկայական գումար մը խնայելով Համազգայինի արդէն իսկ ծախսալից ծրագիրէն: Դիւրի՞ն է 12 հոգի հիւր ընդունիլ իրենց տան մէջ, մօտաւորապէս երկու շաբաթ: Հսկայ Լոս Անճելըսի մէջ դիւրին չէ դիմագրաւել երթեւեկի դժուարութիւնները: Կը վարձուի 15 հոգինոց «վեն» ինքնաշարժ մը, որպէսզի բոլորը միասին ըլլան պտոյտներու կամ տունէն թատրոն երթուդարձի ժամանակ: Վահիկ Վարդապետեանին կը վստահուի «շարժավար»ի պաշտօնը. ան իր ամբողջ ժամանակը կ՛անցընէ խումբին հետ, եւ առաւել, որպէս խումբի հաշուապահ՝ կը զբաղի մեծածախս այս ձեռնարկի հաշիւները պահելով:
Մանուկ Ջուխաճեան՝ Շրջանայինի ատենապետը, «երեսի վրայ ձգած» իր գործն ու ընտանեկան պարտականութիւնները՝ կը հոգայ Համազգայինի մեծ ընտանիքի պարտականութիւնները:
Ներող թող ըլլան այն անձինք, որոնց անունները չեմ յիշած (վստահաբար, ներողամտութենէ աւելի ուրախ պիտի ըլլան՝ ծանօթ ըլլալով իրենց համեստութեան):
Փետրուար 8ին, երկու անգամ ներկայացուեցաւ «Փրկութեան Կղզի» թատերախաղը, եւ այսպիսով վերջ գտաւ Լոս Անճելըսի թատերական փառատօնը:
Յաջորդ առաւօտ, թատերախումբի անդամները իրենց յոգնած վիճակէն դուրս բերելու միտումով, ամբողջ կազմը կը տարուի Լաս Վեկաս, հանգստանալու եւ վայելելու համար «Լոյսերու աշխարհ»ը: Լաս Վեկասի մէջ նմանապէս, պանդոկի ծախսերը թեթեւցնելու միտումով, իրենց տունը կը տրամադրեն Լեւոն եւ Լենա Գարակէօզեանները:
Լոս Անճելըս վերադարձին, խումբը կը մեկնի Սան Ֆրանսիսքօ, խանդավառելու համար այդ քաղաքի հայութիւնը, ապա՝ Քանատա, ուրկէ, բաւական երկար բացակայութենէ ետք՝ կը վերադառնայ մայր հայրենիք, շարունակելու համար իր ազգանուէր գործունէութիւնը: