ՆԱՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ
Միացեալ Նահանգների Արեւմտեան ափի Հայ առաքելական բոլոր եկեղեցիներում Յունուար 5ի երեկոյեան Ճրագալոյցի պատարագն աւետեց Յիսուս Քրիստոսի Սուրբ Ծննդեան աւետիսը: Գլենդելի Սուրբ Աստուածածին եկեղեցու պատարագին մասնակցող հարիւրաւոր ամերիկահայեր ողջունում էին միմեանց՝ «Քրիստոս ծնաւ եւ յայտնեցաւ, ձեզի մեզի մեծ աւետիս» խօսքերով: Ճրագալոյց նշանակում է ճրագ (մոմ) լուցանել, այսինքն՝ վառել: Այդ օրը երեկոյեան, աւանդոյթի համաձայն, մարդիկ եկեղեցում վառած մոմերն իրենց հետ տուն տարան եւ սկսեցին տօնել Սուրբ Ծնունդը: Նոյն օրը երեկոյեան աւարտուեց Դեկտեմբերի 31ից սկսուած մէկ շաբաթեայ պահքը, եւ տօնական սեղանին էին այս տօնին բնորոշ չամիչով փլաւը, ձուկն ու գինին:
Յունուարի 6ի առաւօտեան, Ս. Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան տօնի Ս. պատարագը Ս. Աստուածածին եկեղեցում մատուցեց Միացեալ Նահանգների Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Մուշեղ արք. Մարտիրոսեանը՝ նաեւ օրուայ խորհուրդը փոխանցելով հաւատացեալ ժողովրդին. «Կ՛անդրադառնա՞նք, թէ Յիսուս ինչո՞ւ մարդկային կերպարանքով աշխարհ եկաւ: Գիտենք թէ ինչպէս, Հին Կտակարանի ժամանակներուն, մարդիկ կը զարհուրէին Աստուծմէ, կը սարսափէին, երբ Իր ձայնը կը լսէին եւ Իր սրբութիւնը իրենց աչքերով կը տեսնէին: Եւ ահա Յիսուս Քրիստոս աշխարհ եկաւ մարմնով, մեր կերպարանքով, իբրեւ մարդ եկաւ, որպէսզի մարդը Իրեն մօտենայ: Ահա թէ ինչու՝ նաեւ Քրիստոս ամէն ինչով պէտք էր իր եղբայրներուն նման ըլլար, որպէսզի կարենար ողորմած եւ վստահելի քահանայապետ մը ըլլալ Աստուծոյ քով, Աստուծոյ ժողովուրդին մեղքերը քաւելու համար» (Եբր. 2:15): Արդարեւ, որպէսզի Աստուածորդին հարազատօրէն մարդկութիւնը ներկայացնէր, մեր «փոխանորդը» ըլլար եւ մեր փրկութեան ճանապարհը բանար, Ան պէտք էր մարդանար եւ մարդկային կեանքի փորձառութիւնը ապրէր եւ մարդու կեանքին պայմաններուն բաժնեկից ըլլար», Ամանորի եւ Ս. Ծննդեան իր պատգամում ասում է առաջնորդ սրբազանը:
Ս. պատարագից յետոյ, Մուշեղ արք. Մարտիրոսեանը կատարեց æրօրհնէքի արարողութիւն, որը խորհրդանշում է Յորդանան գետում Քրիստոսի մկրտութիւնը: Խաչով եւ Սրբալոյս Միւռոնով օրհնուած հրաշագործ ջուրը բաժանուեց ժողովրդին՝ ի բժշկութիւն հոգեւոր եւ մարմնաւոր ախտերի:
Սուրբ Ծննդեան տօնն ամերիկահայերի ամենասիրուած տօնն է, ինչի վկայութիւնն էր եկեղեցի այցելած մարդկանց քանակը: Մեր հայրենակիցներից շատերն իրենց մանկահասակ երեխաների հետ էին եւ նշում էին, որ նպատակն է՝ փոքր տարիքից իրենց զաւակներին ծանօթացնել հայկական աւանդոյթներին, հոգեւոր մշակոյթին: Յատկանշական է, որ այսօր էլ, հայ եկեղեցուն է միայն յաջողւում ազգային տօների շուրջ համախմբել հազարաւոր հայերի:
ՏԵՂԵԿԱՆՔ
Սուրբ Ծնունդը եւ Աստուածայայտնութիւնը Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցու հինգ տաղաւար տօներից է: Մինչեւ 4րդ դարը Աստուածայայտնութեան տօնը ողջ քրիստոնեայ աշխարհը կատարում էր Յունուարի 6ին, սակայն 4րդ դարից Հռոմի եկեղեցին սկսեց տօնակատարել Դեկտեմբերի 25ին, իսկ Մկրտութիւնը՝ Յունուարի 6ին: Հայաստանեայց եկեղեցին հաւատարիմ մնաց հնաւանդ եւ առաքելահաստատ կանոններին եւ Սուրբ Ծնունդն ու Մկրտութիւնը տօնում է միասին՝ Յունուարի 6ին: Ս. Ծննդեան տօնի հանդիսութիւններն աւարտւում են Յունուարի 13ին՝ Տիրոջ Անուանակոչութեամբ, որը նուիրուած է Մանուկ Յիսուսին տաճարին ընծայելու, թլփատելու եւ անուանակոչելու յիշատակին:
Լուսանկարները՝ ՇԱՀԱՆ ԱԹՄԱՃԵԱՆի